Τα Startrails είναι το φυσικό ίχνος που αφήνουν τα αστέρια στο πέρασμα τους στον
ουρανό. Όπως γνωρίζουμε όλα τα αντικείμενα του ουράνιου θόλου έχουν μια
συγκεκριμένη φαινομενική κίνηση, ανατέλλουν και δύουν με τον ίδιο τρόπο όπως ο Ήλιος ή
γενικότερα κάνουν έναν κύκλο (κάθε περίπου 24 ώρες) γύρω από έναν άξονα αναφοράς,
αυτός ο άξονας αναφοράς είναι η κίνηση της Γης γύρω από τον εαυτό της όπου τυχαίνει
εάν τον προεκτείνουμε νοητά να πέσει σχεδόν πάνω στον Πολικό Αστέρα –τον Πολάρι.
Γνωρίζοντας ότι η Γη κάνει έναν κύκλο κάθε 24 ώρες θα έχουμε 360°/24 = 15°
άρα η κίνηση που θα κάνουν τα αστέρια μέσα σε μια ώρα θα είναι περίπου 15°, βέβαια τα
αστέρια που είναι πιο κοντά στον πολικό κάνουν πιο αργή κίνηση ενώ τα αστέρια που είναι
προς τον Ισημερινό/Νότο «πηγαίνουν» πιο γρήγορα.
Τι εξοπλισμό πρέπει να έχω για να φωτογραφίσω αυτή την κίνηση των αστερίων
Θεωρητικά θα μπορούσαμε να φωτογραφίσουμε με οποιαδήποτε φωτογραφική μηχανή η
όποια μπορεί να αποτυπώσει και να καταγράψει αστέρια αλλά για να βγει σωστή η κίνηση
η φωτογραφική μηχανή δεν θα πρέπει να κουνηθεί ούτε χιλιοστό από το σημείο που
κάνουμε την πρώτη λήψη, για αυτό τον λόγο θα πρέπει η φωτογραφική μας να μπορεί να
έχει/παίρνει κάποιο Remote Control είτε ενσύρματο είτε ασύρματο, στο ενσύρματο θα
πρέπει να προσέξουμε κατά την διάρκεια την φωτογράφισης να μην μπλεχτούμε στο
καλώδιο και το τραβήξουμε κατά λάθος και στο ασύρματο θα πρέπει να προσέξουμε να
μην μας πέσει η μπαταρία. Επίσης θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε RemoteControl
με Timer για να πετύχουμε μεγαλύτερους χρόνους έκθεσης στην λειτουργία bulb.
Φυσικά για να παραμείνει η φωτογραφική μηχανή ακίνητη για ώρες θα πρέπει να έχουμε
ένα σταθερό τρίποδο, όσο πιο σταθερό τόσο καλύτερα διότι μπορεί καμία φορά ο αέρας να
το μετακινήσει ή να χάσει λίγο σε ύψος κάποιος άξονας της κεφαλής. Κατά προτίμηση
κεφαλή με 3 άξονες ελευθερίας ώστε να μπορούμε να κάνουμε σωστό καδράρισμα στον
επίγειο στόχο.
Θα πρέπει η μπαταρία από την φωτογραφική μηχανή να είναι πλήρως φορτισμένη αν και
για να πετύχουμε μεγάλη κίνηση/γραμμή στα άστρα θα πρέπει να έχουμε Grip στην
φωτογραφική με 2 μπαταρίες ή ιδικό καλώδιο μετατροπέα όπου να δίνει ρεύμα στην
φωτογραφική μηχανή από μια εξωτερική πηγή π.χ κάποιο powertank ή κάποια μπαταρία
αυτοκίνητου.
Επίσης πολλές φορές θα πρέπει να προσέξουμε με την υγρασία γιατί μπορεί η
φωτογραφική μηχανή να πιάσει υγρασία, προαιρετικά θα μπορούσαμε να βάλουμε γύρω
από αυτήν κάποιο Dew-Shield ή κάποια πετσέτα/μπλούζα πάνω στην μηχανή ώστε να μην
πάρει υγρασία (γιατί εκτός από τον φακό υπάρχει και το κύριο σώμα της μηχανής που
μπορεί να πάρει υγρασία).
Επίσης καλό είναι να έχουμε μια γρήγορη και μεγάλη κάρτα μνήμης αφού εάν θελήσουμε
να τραβήξουμε 6 ώρες startrails θα πρέπει να αποθηκεύσουμε σε αυτήν ίσως περισσότερες
από 720 φωτογραφίες . Επίσης θέλουμε μια γρήγορη κάρτα μνήμης για να μην κολλάει η
φωτογραφική την ώρα την αποθήκευσης και χάνουμε χρόνο από τα trails γιατί θα έχουμε
σαν αποτέλεσμα τα ίχνη μας να έχουν κενό,( βέβαια πολλές φορές μπορούμε να παίξουμε
με τα κενά των αστρικών ιχνών αφού μπορούν να δημιουργήσουν ομοιόμορφα σχήματα ή
ακόμα και σήματα μορς ).
Απλή φωτογράφιση Startrails
- Φωτογραφική μηχανή με RemoteControl
- Σταθερό Τρίποδο
Φωτογράφιση Startrails μεγάλης διάρκειας
- Φωτογραφική μηχανή με RemoteControl με Timer
- Grip με Έξτρα μπαταρία ή τροφοδοσία από Powertank
- Σταθερό Τρίποδο (*με 3 άξονες ελευθερίας)
- Γρήγορη και μεγάλη κάρτα μνήμης
Πως φωτογραφίζουμε
Γενικότερα η φωτογράφιση των Startrails είναι απλή υπόθεση, αλλά για βγει ένα σωστό
αποτέλεσμα θα πρέπει να έχουμε σωστό φωτισμό στο επίγειο θέμα μας αλλά και να είναι
σωστά καδραρισμένος!! Πως το καταφέρνουμε αυτό, Βγάζουμε δοκιμαστικές φωτογραφίες
μέχρι να πετύχουμε σωστό φωτισμό αλλά και μέχρι να έχουμε σωστό καδράρισμα! Αλλά
αυτό είναι η μισή δουλειά αφού αν δεν έχουμε σωστή ΕΣΤΙΑΣΗ στο άπειρο δεν κάνουμε
τίποτα, προσπαθήστε να κάνετε όσο το δυνατόν καλύτερη εστίαση γίνετε.
Πως ξέρω θα αν
έχω εστιάσει σωστά, προσπαθούμε να εστιάσουμε με το Liveview (δεν το έχουν όλες οι
φωτογραφικές) κάνοντας μεγέθυνση Χ10 σε κάποιο φωτεινό αστέρι και μετά κάνουμε
δοκιμαστικές λήψεις και βλέπουμε στην οθόνη της μηχανής μας ζουμάροντας όσο πιο πολύ
μπορούμε στην φωτογραφία για να δούμε εάν τα αστέρια είναι σημειακά!
Εννοείτε ότι η εστίαση είναι στο χειροκίνητο, όπως επίσης όσοι έχουν φακούς με IS Image
Stabilizer θα πρέπει να το απενεργοποιήσουν! Χειροκίνητη Εστίαση σε κάποιον Αστέρα. Stabilizer Off. Σωστό καδράρισμα σε επίγειο στόχο.
Τι Ρυθμίσεις βάζω στην φωτογραφική μου
Στην φωτογραφική μηχανή συνήθως βάζουμε χρόνο έκθεσης από 30sec. έως 1 με 1:30
λεπτό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να βάλουμε μικρότερο ή μεγαλύτερο
χρόνο έκθεσης, εξαρτάτε από το διάφραγμα του φακού, το ISO, το πόσο σκοτεινός είναι ο
ουρανός και το πόσο φωτεινός είναι ο επίγειος στόχος μας.
Για να βρούμε τις σωστές ρυθμίσεις θα πρέπει να κάνουμε δοκιμές, ποιος συνδυασμός
χρόνου, διαφράγματος και ISO «γράφει» καλύτερα τον επίγειο στόχο και τα αστέρια
ταυτόχρονα.
Θεωρώ ότι ο χρόνος δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 1 λεπτό (εκτός και αν έχουμε πολύ
αργό φακό) για 3 λόγους αφού όσο μεγαλύτερος ο χρόνος έκθεσης:
τόσα περισσότερα καμένα pixels
τόσο μεγαλύτερος ο θόρυβος
σε περίπτωση που κάποιο «καρέ» είναι άχρηστο θα έχουμε μικρότερο κενό στα Trails μας
αφού θα χάσουμε μόνο π.χ 30sec από την κίνηση των αστέρων και όχι 1:30 λεπτό.
Τώρα για τις ρυθμίσεις εγώ βάζω 30sec γιατί : στην περίπτωση που περάσει ένα αεροπλάνο θα χάσω μόνο 30sec κίνησης, Στην περίπτωση που πέσει κάποιος Διάττοντας να τον καταγράψουμε (γιατί με μεγαλύτερο
χρόνο έκθεσης μπορεί να τον χάσουμε). Γιατί με βάση τον τύπο 750/εστιακή για βορρά και 500/εστιακή για νότο ο φακός μου 17μμ
βγάζει 500/17= 29,4. Δηλαδή μπορώ να έχω 30sec έκθεσης χωρίς τα άστρα μου να
αφήνουν ίχνος άρα σε περίπτωση που πέσει κάποιος διάττοντας ή που για κάποιο λόγο
θέλω να επεξεργαστώ κάποιο μεμονωμένο καρέ να έχω ένα όμορφο «κάδρο» του ουρανού
δίχως Trails.
ISO συνήθως βάζουμε 800, αλλά μπορούμε να βάλουμε όλες τις ταχύτητες από 400 έως
1600 ανάλογα τον θόρυβο και την ποιότητα. Εάν ο επίγειος στόχος μας είναι πολύ φωτεινός
μπορούμε να βάλουμε και ISO200 ή εάν φωτογραφίζουμε με Σελήνη μπορούμε να έχουμε
ISO320, αλλά παίζει ρόλο ο συνδυασμός χρόνος έκθεσης με ταχύτητα διαφράγματος τι
αποτέλεσμα θα μας δώσει.
Για ταχύτητα διαφράγματος συνήθως βάζουμε ένα κλικ πάνω από το πιο μικρό που μας
δίνει ο φακός π.χ. εάν έχω έναν φακό που δουλεύει στο f2.8 θα πάρω καλύτερο
αποτέλεσμα εάν φωτογραφίζω στο f3.2. Βεβαία αυτό είναι θέμα γούστου και δοκίμων, εγώ
έχω φακό που δουλεύει στο f2.8 και φωτογραφίζω στο f2.8 ή f3.2 για να έχω όσο το
δυνατών πιο φωτεινά αστέρα και πιο πολλά αστέρια, επίσης εάν πέσει κάποιος μικρός
διάττοντας ή κάποιος Iridium υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες τον φωτογραφίσω .
Κάτι άλλο που θα πρέπει να προσέξουμε είναι η σπατάλη της μπαταρίας, αφού εάν
αφήσουμε την προεπισκόπηση της φωτογραφίας ενεργή τότε για κάθε φωτογραφία που
βγάζουμε η φωτογραφική μηχανή θα μας εμφανίζει την εικόνα που έβγαλε στην οθόνη, με
αποτέλεσμα η μπαταρία να πέσει πολύ γρήγορα, επίσης εάν είμαστε για αστροπαρατήρηση
κάπου εκεί κοντά κάθε λίγο η φωτογραφική θα μας χαλάει την νυχτερινή όραση.
Όσο για τον τύπο της φωτογραφίας, καλό είναι για τα Startrails να βγάζουμε σε jpeg γιατί:
το πρόγραμμα δεν δέχεται αρχεία Raw παρά μόνο jpg
τα αρχεία raw έχουν πολύ μεγάλο μέγεθος και μεγαλύτερο χρόνο μεταφοράς απο την
κάμερα στην κάρτα.
Επίσης μετά όταν περάσουμε τις Raw φωτογραφίες στον Η/Υ θα έχουμε 700 φωτογραφίες
(περίπου 8GB, ανάλογα τα Mp) οι οποίες ουσιαστικά θα είναι από το ίδιο θέμα.
Μπορούμε να βγάλουμε μια-δυο Raw στην αρχή και στο τέλος (γιατί ο φωτισμός μπορεί να
έχει αλλάξει π.χ εξαιτίας της Σελήνης) και είναι καλό να έχουμε μερικές φωτογραφίες από
το κάδρο μας σε Raw.
Πάντως εάν δεν μας νοιάζει μπορούμε να βγάζουμε και σε jpeg και σε Raw ταυτόχρονα και
μετά κρατάμε τις Raw που μας νοιάζουν (π.χ γιατι εχει εναν πολυ ομορφο Διάττοντα) και τις
άλλες Raw τις Διαγράφουμε.
Θεωρω οτι τις jpeg δεν τις διαγράφουμε, ακόμα και αν έχουμε φτιάξει τα Startrails μας
διότι στο μέλλον μπορεί να προκύψει κάποια αλλαγή που θέλουμε να κάνουμε π.χ να
αφαιρέσουμε κάποιο λανθασμένο καρέ, οπότε μπορεί να θελήσουμε να ξαναφτιάξουμε το
Startrail για την συγκεκριμένη φωτογραφία.
Άρα συνοψίζοντας: Για 30sec - 1:30sec έχουμε f2.8 ή οσο μικρότερο έχουμε, ή ενα κλικ πάνω, Jpeg, ISO800 (400-1600).
Αυτά προς το παρόν, το μόνο που μένει είναι βάλουμε τις φωτογραφίες στο πρόγραμμα
Startrails και να πατήσουμε το κουμπάκι που φτιάχνει τις φωτογραφίες. Τέλος όταν
τελειώσει αποθηκεύουμε (jpeg 100% ή Tiff) και αν χρειαστεί φτιάχνουμε λίγο στο
Photoshop το Gamma, την απόχρωση, ίσως λίγο Saturation και φτιάχνουμε λίγο την
λεπτομέρεια ή τέλος πάντων ότι άλλο μας αρέσει.
Εάν το στην δημιουργία στο Startrails υπάρχει κάποιο καρέ που δεν μας αρέσει μπορούμε
να το αφαιρέσουμε (π.χ κάποιο αεροπλάνο, κάποιος φακός, φώτα αυτοκινήτου κτλ) απλά
θα πρέπει να ξανατρέξουμε την διαδικασία δημιουργίας στο Startrails.
Καλές φωτογραφίσεις.
Κείμενο του Βασίλη Μεταλληνού
Τι είναι τα Star Trails και πως φωτογραφίζουμε
4/
5
Oleh
ΔΗΜΗΤΡΗΣ
